[Nói chuyện phim] Godzilla – Vua của mọi quái thú

1. Godzilla đã trở lại, quả là lợi hại hơn xưa. To hơn, hoành tráng hơn, kinh hoàng hơn. Nếu như phiên bản Godzilla Hollywood đầu tiên của Roland Emmerich thực hiện năm 1998 từng bị chê bai tơi tả, thì đạo diễn Gareth Edwards dường như đã thỏa mãn được đám đông hâm mộ chú bò sát khổng lồ dưới đáy đại dương này. Thế nhưng, với tui, Godzilla 2014 vẫn là một phim chán phèo đáng thất vọng.

Trước khi chúng ta nói về Godzilla 2014, hãy nhìn lại lịch sử của con khỉ đột lai cá voi này một chút. 2014 đánh dấu 60 năm ra đời của Godzilla, con quái thú khổng lồ nhiễm phóng xạ trỗi dậy từ lòng đại dương khiến cho con người kinh hãi của điện ảnh Nhật Bản. Lần đầu tiên ra đời vào năm 1954, Godzilla là cách người Nhật nhìn lại và đối diện với thảm họa bom nguyên tử năm 1945 ở Hiroshima và Nagasaki. Đó thật sự là một cú sốc tâm lý với người Nhật. Nó cũng tương tự như người Mỹ gặp rất nhiều khó khăn trong việc nhìn lại sự kiện khủng bố 11/9/2001. Godzilla là một biểu tượng của của thảm sát bom hạt nhân, và ngay từ lúc ra đời, nó đã trở thành một biểu tượng văn hóa, một ẩn dụ cho vũ khí hạt nhân. Những cuộc tấn công của Godzilla phản ánh sự tàn phá thảm khốc của bom nguyên tử với người Nhật. “Chủ đề của phim, ngay từ những ngày đầu, chính là nỗi kinh hoàng của bom nguyên tử. Loài người đã chế tạo ra quả bom, và giờ đây thiên nhiên trả thù lại con người” – ông sản xuất phim Tomoyuko Tanaka ổng nói vậy. Còn ông đạo diễn thì nói “Nếu Godzilla mà là con khủng long thì dùng súng cannon bắn bùm cái chết. Nhưng nếu nó mà ngang ngửa quả bom nguyên tử thì chúng ta chả biết phải làm gì với nó. Bởi vậy, tui lấy tính chất của quả bom nguyên tử tui nhét vô cái con quái thú Godzilla này”.

Nếu bạn nào cảm thấy bực bội về việc ở trên tui gọi con Godzilla là con khỉ đột lai cá voi thì thiệt ra cái tên Godzilla trong tiếng Nhật nó là Gojira – trong phiên bản 2014 ông tiến sĩ Serizawa (Ken Wanatabe thủ vai) cũng có gọi lại tên gốc này – là sự kết hợp giữa chữ gorira (tức khỉ đột gorilla) và kujira (tức cá voi).

Kể từ khi ra đời đến nay, hãng Toho đã thực hiện tổng cộng 28 phim về con quái thú được xem là Vua của mọi quái thú, và hai phiên bản khác do Hollywood thực hiện, bao gồm cả phiên bản 2014. Điều thú vị và đặc biệt ở Godzilla chính ở chỗ con quái thú này “được” chiến đấu với đủ loại quái thú khác, kể cả King Kong và không hẳn lúc nào cũng là kẻ hủy diệt, mà trong nhiều phim khác nhau, nó trở nên thân thiện và đứng về phe con người.

2. Phiên bản 2014 của Gareth Edwards, đạo diễn mới chỉ vừa thực hiện một phim điện ảnh duy nhất với kinh phí hạn hẹp nhưng gây được chút tiếng vang bởi lối làm phim thông minh tinh giản trong Monster, đã có nhiều chi tiết tưởng nhớ đến phiên bản đầu tiên, từ việc đặt tên cho ông tiến sĩ Serizawa cho đến việc gọi Godzilla – King of All Monster (vua của mọi quái thú). Godzilla 2014 có một mở đầu đầy hứa hẹn, bắt đầu từ phần opening title (giới thiệu đoàn phim) với những footage tài liệu lược sử về lịch sử thử bom nguyên tử trên Thái Bình Dương, không phải đơn thuần là thử vũ khí hạt nhân mà chính nhằm mục đích ngăn chặn sự tấn công của Godzilla. Cách mà Gareth giới thiệu đoàn phim vừa hóm hỉnh vừa độc đáo với những phần nội dung đan xen giữa thông tin về lịch sử kết hợp giới thiệu chức danh đoàn phim.

(SPOILER ALERT)

Trong khoảng 15 phút đầu tiên, bộ phim thực sự làm tui háo hức. Nó khơi gợi sự tò mò về một quái thú bí ẩn mà tiến sĩ Serizawa cùng đồng nghiệp (do Sally Hawkinsthủ vai) tìm thấy hang động và ổ kén ở Phillipines. Nó làm mình cảm thông xúc động cùng với Joe Brody (Bryan Cranston), nhà khoa học hạt nhân hàng đầu, người đàn ông bị ám ảnh suốt 15 năm bởi cái chết của người vợ (Juliette Binoche) ngay trước mắt mình mà ông hoàn toàn bất lực không thể làm gì  trong một vụ “thảm họa động đất” ở nhà máy hạt nhân và quyết tâm khám phá bí ẩn ấy. Mười lăm năm trôi qua, Joe nay trở nên cô độc, bởi chính đứa con trai của ông, Ford Brody, nay đã là một anh lính Mỹ chuyên gỡ bom, cũng không muốn nhớ đến chuyện ngày xưa. Thế rồi, con quái vật năm xưa lại thức tỉnh, và Joe trở thành người duy nhất có vẻ như hiểu được chuyện gì đang xảy ra, cũng là người duy nhất mà tui cảm thấy đồng cảm, quan tâm, (spoiler) muốn ông ấy phải sống, thì bỗng té cầu thang lăn đùng ra chết. Hai diễn viên diễn xuất hay nhất trong phim chính là hai người chết ngay đầu phim!

END SPOILER

Tất cả những nhân vật còn lại tui chả quan tâm. Từ Ford Brody (Aaron Taylor-Johnson), cậu con trai mong trở về với vợ và con ở quê nhà bên Mỹ, tới ông tiến sĩ Serizawa gương mặt lúc nào cũng âu lo bần thần gỡ kính ra đeo kính vào rồi nhận nhiệm vụ giải thích cho khán giả biết con Godzilla là con gì, con MUTO là con gì, nhiệm vụ của các con ấy ra sao, nên làm gì để tiêu diệt chúng nó, xong thì thầm to nhỏ với cô trợ lý Viviene của mình khuôn mặt lúc nào cũng kinh hoàng hốt hoảng thật thà thậm thụt chúng ta cũng không biết vai trò của cô ấy làm gì ngoài chuyện chạy tới chạy lui, thì thà thì thầm, gật đầu lắc đầu, mặt mày sững sờ nhưng nói chung có cô ấy cho tình thế nó có vẻ căng thẳng chứ nếu không khán giả sẽ không biết là tình hình nó căng thẳng. Tui chả quan tâm đến con người nào trong phim này, họ nhỏ bé và vô nghĩa. Không chỉ bởi kịch bản không thể tạo ra được tính cách cho nhân vật trở nên nổi bật đặc sắc có số phận, nên dù dàn diễn viên toàn tên tuổi cũng khó có đất diễn để thuyết phục người xem; mà cả các diễn viên phụ cũng trơ trơ đơ đơ, đặc biệt là ba đứa diễn viên con nít, từ thằng Ford lúc nhỏ đến thằng con của nó, đến cả thằng nhỏ châu Á bị lạc cha mẹ mà mặt nó tuyệt nhiên không biểu lộ một cảm xúc gì cả dù lạc cha lạc mẹ, đối diện với quái thú, cận kề với cái chết, gặp lại người thân quen…

Tui chả quan tâm đến con người, nên họ có sống hay chết, nhà cửa có bị phá nát tan hoang, quái thú có chiến thắng hay bại trận, cũng chẳng là vấn đề gì.

Và đó là lúc mà khán giả có thể tạm thời ngủ yên chờ đến khi con quái thú Godzilla trỗi dậy!

3. Hôm tui đi xem, có một cậu bé ngồi sau lưng bình luận bộ phim cùng ba của nó. Hai cha con nói tiếng Việt tiếng Anh tưng bừng – nói tiếng nào cũng chuẩn. Ban đầu thì tui hơi khó chịu, nhưng về sau thì tui thấy thằng nhỏ rất thông minh. Nó nhận xét vô số cái hay ho về bộ phim, nhưng xuất sắc nhất chính là khi bộ phim gần hết, nó kết luận chắc nịch “So, there is no main character in this movie” – “Vậy là phim này chả có ai là nhân vật chính cả”. (SPOILER) Chúng ta tưởng đâu ông Joe Brody là nhân vật chính, ai ngờ ổng chết ngắc. Chúng ta tưởng ông tiến sĩ Serizawa là nhân vật chính, ai ngờ ổng chỉ chạy tới chạy lui giải thích cho chúng ta biết con quái vật này là cái gì, ra sao. Chúng ta tưởng cậu Ford Brody là nhân vật chính, nhưng thật ra chúng ta chả có gì phải quan tâm đến cậu ấy, và từ đầu đến cuối cậu cũng chẳng toát ra được tính cách gì, có những xung đột nội tâm nào, những trăn trở thách thức nào, và cuối cùng cậu đã trưởng thành, đã thay đổi ra sao.(END)

Nhiều bạn bảo rằng, đây là phim Godzilla chứ có phải là phim Những con người chống lại Godzilla đâu mà phải quan tâm đến số phận của con người. Và đây là phim Godzilla, thì dĩ nhiên Godzilla là nhân vật chính. Haizzzz, thì cũng đúng, nhưng con Godzilla nó không có xuất hiện cho tới giữa phim. Nhân vật chính gì mà kỳ bí quá!!!! Nhân vật chính gì mà xem cả tiếng đồng hồ thấy được cái… gai lưng của nó!!! Thật là hết sức phẫn nộ!!! Không biết là phim MUTO hay phim Godzilla nữa!

Dù nhà làm phim có vài cố gắng để nhét thông điệp Man vs Nature (Con người chống Thiên Nhiên) nhưng bộ phim hầu như hoàn toàn thất bại trong việc thuyết phục người xem về thông điệp này, cũng như đánh mất cơ hội để có một tác phẩm mang chút mỉa mai về những vấn đề của thế giới. Godzilla, cũng như James Bond, là một hiện tượng của những năm 50 được sinh ra từ những bất ổn về chính trị/ thời sự. Phiên bản 1954 xoay quanh con quái vật biển hút năng lượng từ những cuộc thử bom hạt nhân để rồi tàn phá lại chính con người như một sự mỉa mai châm biếm. Godzilla làm cho người Nhật nói riêng và thế giới nói chung nhớ rằng, kỷ nguyên hạt nhân không phải là chuyện khoa học kỹ thuật mà là chuyện con người mất đi sự kiểm soát để rồi chỉ với một động thái nhỏ sẽ gây ra một tổn thất lớn khổng lồ.

Thế nhưng, trong một thời đại mà những vấn đề nghiêm trọng không hẳn là mối bận tâm của người xem phim, mà chính những trận đánh đấm ra trò của các quái thú mới là tâm điểm và con người chỉ cần khoanh tay làm khán giả đứng xem thì Godzilla 2014 đã hoàn thành nhiệm vụ của mình.

4. Vì vậy, nếu bạn là fan của Godzilla, thì đây vẫn là phim đáng đồng tiền bát gạo. Kỹ xảo của Godzilla lần này không cùi bắp xanh xanh đỏ đỏ cho em nhỏ nó mừng như trong Godzilla 1998. Con quái vật lần này nó hoành tráng khổng lồ, mà mỗi sự xuất hiện của nó đều rất thú vị. Phần CGI được đầu tư kỹ lưỡng, cộng với phần thiết kế âm thanh tạo nên hiệu ứng và tính cách của hai loài quái vật chính là những thứ làm thỏ mãn người hâm mộ. Có vài khoảnh khắc trong phim thực sự khiến tui mãn nhãn, như đoạn nhảy dù HALO từ trên bầu trời mù mịt mây một đám người bay xuống, hay khi Godzilla khạc lửa để chống lại kẻ thù của nó. Ngay cả cái cách giới thiệu sự hùng vĩ của Godzilla khi cho các bạn chiến sĩ đứng ngay bên cạnh bắn súng lên, và cận cảnh vào đó chỉ để thấy lớp da của nó và những cai gai lởm chởm khổng lồ. Con Godzilla 2014 xứng đáng là con Godzilla vĩ đại hoành tráng đáng mớ tiền nhất trong lịch sử các quái vật Godzilla. Bi kịch ở chỗ, những khoảnh khắc này quá ít và ngắn ngủi so với việc phải nhìn Aaron Taylor-Johnson mặt đơ đi tới đi lui, và nhất là ở đoạn anh này nghe tiếng con MUTO rống xong anh chầm chậm quay đầu lại với gương mặt có vẻ như cố gắng thất thần như muốn nói “Có phải con quái thú nó sau lưng tui không?” thì thật chịu không xiết. Thêm cả việc nhìn Elizabeth Olsen cũng đơ đơ chẳng biết làm gì trong phim ngoài chuyện đi ra đi vào xem TV xong rồi trố mắt lên.

Như đã nói, bỏ qua phần con người, thì đám quái vật trong phim là thứ đáng xem nhất. Kể cả chuyện tình lâm ly bi đát của hai con MUTO. Kể cả việc các nhà làm phim đã tạo ra kẻ thù xứng đáng để đối đầu với Godzilla – một con nhỏ hơn thì biết bay, con không biết bay thì khổng lồ. Thế nhưng, ngoài hai điều đó, bạn hầu như chẳng biết điểm yếu của bọn chúng ta đâu, vì thế chuyện thắng thua hoàn toàn do… hên xui, ông đạo diễn thích cho con nào thắng thì nó sẽ thắng, bạn khỏi phải hồi hộp lo lắng kỳ vọng mong chờ gì, vì thật ra bạn biết cuối cùng thì chính nghĩa cũng thắng hung tàn mà thôi. Phim giải trí chớ có phải phim nghệ thuật đâu. Và vì vậy, nếu chỉ cần xem những trận đánh nhau của hai quái thú cho sướng mắt, thì Godzilla 2014 hoàn toàn có thể gây ép phê cho bạn.

PS: Dành cho các bạn yêu mến Godzilla mà chưa xem phim

“I mean who the f*** cares for the critics? Once a childhood’s hero, forever a hero. I don’t mind what adult critics said, the love of a kid revived was enough.
“Go home son, this world is full of cruel shit adults (and MUTO)”

(from Đỗ Đăng Thường – big fan of Godzilla)

Woooo hooooo!!!!